IV U 410/13 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy we Włocławku z 2013-06-20
Sygn. akt IV U 410/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 czerwca 2013r.
Sąd Okręgowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSO Regina Duda- Marciszewska
Protokolant: sekr. sądowy Marlena Budzyńska
po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2013r. we Włocławku na rozprawie
sprawy W. Z.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.
o emeryturę
na skutek odwołania W. Z.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.
z dnia 10 kwietnia 2013 roku znak: ENMS/(...)
zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy W. Z. prawo do emerytury od dnia 19 marca 2013 roku.
UZASADNIENIE
W dniu 16 kwietnia 2013 roku wnioskodawca W. Z.wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 10 kwietnia 2013 roku znak: ENMS/(...), odmawiającej mu przyznania emerytury.
W uzasadnieniu odwołania wnioskodawca wskazał, że w okresach od 14 kwietnia 1969 roku do 1 października 1973 roku, od 1 lipca 1975 roku do 30 marca 1980 roku, od dnia 1 kwietnia 1980 roku do dnia 30 września 1987 roku i od 1 października 1987 roku do 14 sierpnia 1992 roku pracował w warunkach szczególnych.
Organ rentowy podtrzymał całkowicie zaskarżoną decyzję i wniósł o oddalenie odwołania.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. w odpowiedzi na odwołanie podniósł, że wnioskodawca udowodnił na 01.01.1999r. 29 lat, 8 miesięcy i 14 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w 5 lat, 2 miesiące okresu pracy w warunkach szczególnych, wobec wymaganych 15 lat. Organ rentowy uznał wnioskodawcy za pracę w warunkach szczególnych okres od 01.10.1987r. do 14.08.1992r. ZUS nie znalazł podstaw do zaliczenia okresu od 01.04.1980r. do 30.09.1987r. albowiem na podstawie przedłożonych dokumentów nie można ustalić jakie stanowisko zajmował wnioskodawca.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Wnioskodawca W. Z.urodził się w dniu (...)
Dowód: wniosek w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-1-6.
W okresie od 14 kwietnia 1969 roku do 1 października 1973 roku W. Z. był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w T., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy zakładaniu urządzeń melioracyjnych na stanowisku kopacza.
Dowód: zeznania wnioskodawcy W. Z. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 20 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-27) 00:26:34-00:35:30, zeznania świadka F. B. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 20 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-27) 00:03:22-00:15:00, zeznania świadka M. B. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 20 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-27) 00:17:17-00:24:50, świadectwo pracy z dnia 23.12.1982r. świadectwo pracy z dnia 23.12.1982r. w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) dot. kapitału początkowego k.-3.
W okresie od 1 lipca 1975 roku do 30 marca 1980 roku W. Z. był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w T., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy zakładaniu urządzeń melioracyjnych na stanowisku kopacza.
Dowód: zeznania wnioskodawcy W. Z. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 20 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-27) 00:26:34-00:35:30, zeznania świadka F. B. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 20 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-27) 00:03:22-00:15:00, zeznania świadka M. B. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 20 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-27) 00:17:17-00:24:50, świadectwo pracy z dnia 23.12.1982r. w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) dot. kapitału początkowego k.-5.
W okresie od 1 kwietnia 1980 roku do 30 września 1987 roku W. Z. był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) we W., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy zakładaniu urządzeń melioracyjnych na stanowisku kopacza i układacza rurociągów drenarskich.
Dowód: zeznania wnioskodawcy W. Z. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 20 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-27) 00:26:34-00:35:30, zeznania świadka F. B. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 20 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-27) 00:03:22-00:15:00, zeznania świadka M. B. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 20 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-27) 00:17:17-00:24:50, świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 14.03.2013r. w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-9, świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 01.07.1994r. w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-16, świadectwo pracy z dnia 14.08.1992r. w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) dot. kapitału początkowego k.-6.
W dniu 18 marca 2013 roku W. Z. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z wnioskiem o przyznanie emerytury.
Dowód: wniosek w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-1-6.
W trakcie toczącego się postępowania emerytalnego organ rentowy uznał, że wnioskodawca na dzień 01.01.1999r. udowodnił 29 lat, 8 miesięcy i 14 dni okresów składkowych i 13 dni nieskładkowych, w tym 3 miesiące i 17 dni pracy w warunkach szczególnych.
Dowód: raport w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-13, decyzja w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-14.
Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 10 kwietnia 2013 roku znak: ENMS/(...) W. Z.odmówiono przyznania emerytury na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.) i ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku Nr 153, poz. 1227). W uzasadnieniu wskazano, iż wnioskodawca udowodnił na dzień 01.01.1999r. 29 lat, 8 miesięcy i 14 dni okresów składkowych i 13 dni nieskładkowych, w tym 3 miesiące i 17 dni pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy nie uznał wnioskodawcy za pracę w warunkach szczególnych okresów od 01.10.1987r. do 14.08.1992r. i od 01.04.1980r. do 30.09.1987r. albowiem świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach zostały wystawione przez przechowawcę dokumentów.
Dowód: decyzja w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-14.
Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 19 kwietnia 2013 roku znak: ENMS/(...) W. Z.odmówiono przyznania emerytury na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.) i ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku Nr 153, poz. 1227). W uzasadnieniu wskazano, iż wnioskodawca udowodnił na dzień 01.01.1999r. 29 lat, 8 miesięcy i 14 dni okresów składkowych i 13 dni nieskładkowych, w tym 5 lat i 2 miesiące pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy uznał wnioskodawcy za pracę w warunkach szczególnych okres od 01.10.1987r. do 14.08.1992r. ZUS nie znalazł podstaw do zaliczenia okresu od 01.04.1980r. do 30.09.1987r. albowiem na podstawie przedłożonych dokumentów nie można ustalić jakie stanowisko zajmował wnioskodawca.
Dowód: decyzja w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-18.
W. Z. nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.
Dowód: wniosek w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-1-6.
Sąd zważył, co następuje:
Powyżej ustalony stan faktyczny Sąd oparł na materiale dowodowym zgromadzonym w trakcie trwania postępowania i ujawnionym na rozprawie, przede wszystkim w postaci dokumentów zebranych w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...). Przedmiotowy materiał Sąd uznał za rzetelny i wiarygodny. Strony bowiem w trakcie postępowania nie kwestionowały jego prawdziwości, a jedynie odmiennie go interpretowały oraz wyprowadzały z niego odmienne konkluzje o charakterze tak faktycznym jak i jurydycznym. Tym samym należy skonstatować, iż brak jest przesłanek by odmówić dokumentom zgromadzonym w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) przymiotu wiarygodności. W konsekwencji przedmiotowy materiał dowodowy pozwolił dokonać w znacznym zakresie rekonstrukcji stanu faktycznego w niniejszej sprawie.
Dokonując oceny pracy wnioskodawcy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w T. i (...) Przedsiębiorstwie (...) we W. Sąd meriti przeprowadził rozbudowane postępowanie dowodowe celem ustalenia rzeczywistego charakteru pracy wnioskodawcy w spornym czasokresie. W tym kontekście trzeba zauważyć, iż poprzez zeznania świadków F. B. i M. B. zostało bezsprzecznie wykazane, że w okresie od 14 kwietnia 1969 roku do 1 października 1973 roku i w okresie od 1 lipca 1975 roku do 30 marca 1980 roku W. Z. był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w T., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy zakładaniu urządzeń melioracyjnych na stanowisku kopacza, a w okresie od 1 kwietnia 1980 roku do 30 września 1987 roku W. Z. był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) we W., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy zakładaniu urządzeń melioracyjnych na stanowisku kopacza i układacza rurociągów drenarskich. Świadkowie opisali zakres czynności jakie wnioskodawca świadczył na rzecz ówczesnych pracodawców. Podkreślenia wymaga, iż pomimo upływu czasu świadkowie zeznawali w sposób dość szczegółowy, obrazując podniesione okoliczności w sposób logiczny i pozbawiony jakichkolwiek wewnętrznych sprzeczności. W konsekwencji Sąd Okręgowy nadał przymiot wiarygodności zeznaniom wzmiankowanych świadków.
W świetle poczynionych powyżej ustaleń Sąd Okręgowy nadał również przymiot wiarygodności zeznaniom wnioskodawcy albowiem są one skorelowane z ustalonym w sprawie stanem faktycznym. W szczególności znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadków oraz dokumentach zebranych w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...).
Antycypując dalsze rozważania o charakterze merytorycznym należy w tym miejscu wskazać, iż spór pomiędzy stronami sprowadzał się do tego, czy wnioskodawca może wykazać się okresem 15 lat pracy w warunkach szczególnych.
Wnioskodawca w trakcie procesu wywodził, że był zatrudniony przez okres ponad 15 lat w szczególnych warunkach pracując m.in. w (...) Przedsiębiorstwie (...) w T. i (...) Przedsiębiorstwie (...) we W..
Pozwany organ rentowy wywodził, że wnioskodawcy nie należy się wcześniejsza emerytura, o której mowa w art. 184 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity z dnia 26 sierpnia 2009 roku Dz. U. Nr 153, poz. 1227) oraz w zw. z § 4 ust.1 pkt 1 i 3 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.).
Zgodnie z powołanymi przepisami ubezpieczonemu mężczyźnie urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli na dzień 1 stycznia 1999 roku wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, stanowiącym załącznik do powołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów w wymiarze co najmniej 15 lat oraz osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat, a także nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.
Pozwany organ rentowy stanął na stanowisku, iż przy uwzględnieniu powyższych przepisów wnioskodawcy nie przysługuje prawo do emerytury.
Zdaniem Sądu Okręgowego ostatecznie na uwzględnienie zasługuje stanowisko prezentowane w toku procesu przez wnioskodawcę.
Mając na uwadze treść odwołania niniejszą sprawę prowadzono pod kątem spełniania przez wnioskodawcę uprawnień do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.
Na wstępie należy wskazać, iż jakkolwiek zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze okresy pracy w szczególnych warunkach, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy, to jednak nie jest to jedyna i niepodważalna droga do wykazania zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Zgodnie bowiem z § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r., Nr 10, poz.49) okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków lub dokumentacją osobową, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy. Zeznania świadków przedstawia osoba ubiegająca się o przyznanie świadczenia.
W ocenie Sądu wnioskodawca wykazał, iż w ramach swojego zatrudnienia przez okres ponad 15-stu lat pracował w szczególnych warunkach (a trzeba w tym kontekście pamiętać, iż to wnioskodawca winien udowodnić przedmiotową okoliczność, albowiem to na nim w tym zakresie spoczywał ciężar dowodu tak w postępowaniu przed organem rentowym jak i w niniejszym postępowaniu jurysdykcyjnym). Niniejszą okoliczność Sąd I Instancji wywiódł z zeznań wnioskodawcy i świadków oraz dokumentów zebranych w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...), z których jednoznacznie wynika, że w okresie od 14 kwietnia 1969 roku do 1 października 1973 roku i w okresie od 1 lipca 1975 roku do 30 marca 1980 roku W. Z.był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...)w T., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy zakładaniu urządzeń melioracyjnych na stanowisku kopacza, a w okresie od 1 kwietnia 1980 roku do 30 września 1987 roku W. Z.był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...)we W., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy zakładaniu urządzeń melioracyjnych na stanowisku kopacza i układacza rurociągów drenarskich. Stanowisko kopacza zostało bowiem uznane za stanowisko, na którym wykonywana jest praca w warunkach szczególnych na mocy wykazu A, dział X, poz. 1, pkt 3 – załącznika do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31.03.1988r. (NK144 -16/88) w sprawie stanowisk pracy na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. Urz. MRLiGŻ z dnia 4 listopada 1988 roku, Nr 2, poz. 4-5), a charakter pracy (prace przy zakładaniu urządzeń melioracyjnych), wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu w szczególnych warunkach, jest tożsamy ze wskazanym w wykazie A dziale X poz. 1 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z kolei stanowisko układacza rurociągów drenarskich zostało uznane za stanowisko, na którym wykonywana jest praca w warunkach szczególnych na mocy wykazu A, dział X, poz. 1, pkt 3 – załącznika do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31.03.1988r. (NK144 -16/88) w sprawie stanowisk pracy na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. Urz. MRLiGŻ z dnia 4 listopada 1988 roku, Nr 2, poz. 4-5), a charakter pracy (prace przy zakładaniu urządzeń melioracyjnych), wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu w szczególnych warunkach, jest tożsamy ze wskazanym w wykazie A dziale X poz. 1 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.).
W powyższym kontekście trzeba zauważyć, iż zgodnie z aktualnym i już utrwalonym stanowiskiem judykatury okres stałego wykonywania prac wymienionych w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nawet na dwóch stanowiskach wymienionych w odpowiednich zarządzeniach resortowych uzasadnia zakwalifikowanie okresu takiej pracy do stażu pracy w warunkach szczególnych (kryterium pełnego wymiaru czasu pracy jest spełnione nawet wówczas gdy pracownik nie jest zatrudniony na jednym stanowisku wymienionym w odpowiednim zarządzeniu resortowym, lecz kilku byleby były to stanowiska wymienione w odpowiednich zarządzeniach resortowych i przy pracach wymienionych w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze). W tej zatem kwestii Sąd w pełni zaaprobował zapatrywanie Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 27 stycznia 2012 roku zgodnie, z którym pracownik, który u jednego pracodawcy w tym samym czasie (okresie) wykonywał różne rodzaje pracy w szczególnych warunkach (wymienione w załączniku do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - wykaz A), stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nie powinien być pozbawiony uprawnienia do zaliczenia tego okresu do zatrudnienia w szczególnych warunkach wymaganego do emerytury na podstawie art. 32 ust. 1, 2 i 4 u.e.r.f.u.s. ( wyrok SN z dn. 27.01.2012r., II UK 103/11, LEX 1130388). Zasadność zapatrywania Sądu Okręgowego potwierdza również pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 lutego 2012roku ( IUK 227/11, LEX 1157544) zgodnie, z którym z przywileju przejścia na emeryturę w niższym wieku emerytalnym, przysługującego pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, mogą korzystać wyłącznie pracownicy, którzy byli rzeczywiście zatrudnieni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szkodliwych warunkach pracy. Nie jest więc dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika, z czego a contrario wynika, że mogą i powinny być uwzględnione takie równocześnie wykonywane czynności, które miały szkodliwy wpływ na zdrowie zatrudnionego, bo zostały uznane przez ustawodawcę za pracę w warunkach szczególnych.
W tym miejscu trzeba podkreślić, iż jedynie okresy wykonywania zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy wypełniają weryfikowalne kryterium uznania pracy o cechach znacznej szkodliwości dla zdrowia lub znacznego stopnia uciążliwości, lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Taki sam warunek odnosi się do wymagania stałego wykonywania takich prac, co oznacza, że krótsze dobowo (nie w pełnym wymiarze obowiązującego czasu pracy na danym stanowisku) lub periodyczne, a nie stałe świadczenie pracy wyklucza dopuszczalność uznania pracy za świadczoną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskutek niespełnienia warunku stałej znacznej szkodliwości dla zdrowia lub stałego znacznego stopnia uciążliwości wykonywanego zatrudnienia ( vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2008 roku, II UK 133/08).
W tym kontekście należy pamiętać, iż jedynie praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymieniona w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (co zostało wykazane) oraz na stanowisku wymienionym w odpowiednim zarządzeniu resortowym (co także zostało wykazane) może być uznana za pracę w warunkach szczególnych. Trzeba w tym miejscu nadto podnieść, iż przepisy regulujące materię ubezpieczeń społecznych mają charakter bezwzględnie obowiązujących; oznacza to, iż w sytuacjach w nich określonych muszą być one stosowane przez organ rentowy w sposób ścisły. Niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 2006 roku, I UK 138/06).
W tym miejscu trzeba zauważyć, iż w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkim środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte § 21 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r., Nr 10, poz.49) dotyczą wyłącznie postępowania przed organem rentowym ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, opubl.: OSNIAPiUS, 1996 rok, Nr 16, poz. 239; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2008 roku, II UK 259/07, Legalis).
Niejako na marginesie można wskazać, iż zgodnie z aprobowanym przez Sąd meriti stanowiskiem Sądu Najwyższego zaprezentowanym w wyroku z dnia 22 czerwca 2005 roku (sygn. akt I UK 351/04, publ. OSNP 2006/5-6/90), określanie dla celów emerytalnych stanowisk pracy jako "pracy wykonywanej w szczególnych warunkach" w rozumieniu wykazów stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) nie należy do kompetencji pracodawcy (czy też przechowawcy jego dokumentów). Należy także dodać, iż z treści cytowanego wyżej § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy (czy też przechowawcy jego dokumentów) w przedmiocie wykazania, na podstawie posiadanej dokumentacji, okresów pracy w szczególnych warunkach, miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 kpc, gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 kpc, który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Z uwagi na powyższe Sąd meriti prowadził postępowanie dowodowe, czego implikacją było sprecyzowanie charakteru pracy wnioskodawcy wykonywanej w okresach od 14 kwietnia 1969 roku do 1 października 1973 roku, od 1 lipca 1975 roku do 30 marca 1980 roku i od dnia 1 kwietnia 1980 roku do dnia 30 września 1987 roku jako pracy w warunkach szczególnych.
Przedstawiona wyżej argumentacja prowadzi do wniosku, iż wnioskodawca spełnił wszystkie niezbędne warunki do przyznania mu wcześniejszej emerytury, o której mowa w art. 184 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity z dnia 26 sierpnia 2009 roku Dz. U. Nr 153, poz. 1227) oraz w zw. z § 4 ust.1 pkt 1 i 3 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.) – w tym wymagany staż 15 lat pracy w warunkach szczególnych.
Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd meriti, na podstawie przepisu art. 477 14 § 2 kpc, orzekł jak w sentencji uzasadnianego wyroku, tj. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 19 marca 2013 roku (tj. dnia złożenia wniosku, vide art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), zaliczając do okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych okresy pracy od 14 kwietnia 1969 roku do 1 października 1973 roku, od 1 lipca 1975 roku do 30 marca 1980 roku i od dnia 1 kwietnia 1980 roku do dnia 30 września 1987 roku (oprócz okresów zaliczonych przez organ rentowy). Orzeczono jak wyżej na podstawie art. 184 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity z dnia 26 sierpnia 2009 roku Dz. U. Nr 153, poz. 1227) oraz w zw. z § 4 ust.1 pkt 1 i 3 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.).
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy we Włocławku
Osoba, która wytworzyła informację: Regina Duda-Marciszewska
Data wytworzenia informacji: