Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Włocławku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2015 r.

Sąd Okręgowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Katarzyna Augustyniak

Protokolant: Ewelina Jakubiak

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2015 r. we Włocławku na rozprawie

sprawy J. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania J. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 24 grudnia 2014 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 106/15

UZASADNIENIE

W dniu 20 stycznia 2015 roku wnioskodawca J. N. wniósł, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., do Sądu Okręgowego we Włocławku IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 24 grudnia 2014 roku znak: (...), odmawiającej prawa do emerytury.

W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał, iż pracował jako traktorzysta, tj. w warunkach szkodliwych, w okresie od 04.11.1974r. do 31.08.1991r., którego to okresu do stażu pracy w warunkach szczególnych niezasadnie nie zaliczył ZUS.

Organ rentowy podtrzymał całkowicie zaskarżoną decyzję oraz wniósł o oddalenie odwołania.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. w odpowiedzi na odwołanie podniósł, że wnioskodawca na dzień 01.01.1999r. udowodnił 28 lat, 9 miesięcy i 14 dni okresów składkowych, w tym 5 lat, 8 miesięcy i 16 dni pracy w szczególnych warunkach (od 16.10.1992r. do 30.06.1998r.), wobec wymaganych 15 lat. Organ rentowy nie uwzględnił jako pracy w szczególnych warunkach okresu od 04.11.1974r. do 31.08.1991r. na stanowisku traktorzysty w S. w R., ponieważ pracodawca zatrudniający wnioskodawcę nie wydał wnioskodawcy świadectwa pracy w szczególnych warunkach i tym samym nie określił charakteru pracy ściśle według wykazu, działu i pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. N. urodził się (...).

Dowód: wniosek o emeryturę w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-1-8.

W okresie od 04.11.1974r. do 10.12.1985r. J. N. zatrudniony był w S. (1) w R. z siedzibą w N. na stanowisku ślusarza-mechanika, pomocnika magazyniera, a od 1.11.1979 r. na stanowisku traktorzysty (w filii w P.). W ramach powierzonych obowiązków kierowcy ciągnika wykonywał także prace kombajnisty, niekiedy wykonywał także naprawy ciągników i sprzętu rolniczego (6 lat 1 m-c i 9 dni).

Dowód: częściowo zeznania wnioskodawcy J. N. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 13 marca 2015 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-38) 00:03:33-00:09:00 oraz 00:45:38-01:01:00, częściowo zeznania świadka J. P. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 13 marca 2015 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-38) 00:15:22-00:27:20, świadectwo pracy z 10.12.1985r. w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w S. (1) w R. z siedzibą w N., angaż z 04.10.1979r. w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Spółdzielni Kółek Rolniczych w R. z siedzibą w N., pismo z 05.10.1974r. w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w S. (1) w R. z siedzibą w N..

W okresie od 13.12.1985r. do 31.08.1991r. J. N. zatrudniony był w S. w R. Z. (...) w D. na stanowisku traktorzysty, mechanika - operatora sprzętu rolniczego (3 lata 1 m-c i 5 dni) oraz mechanika - od 19.01.1989r.. Początkowo zatrudniony był w ramach stosunku pracy na podstawie umowy o pracę jako pracownik, a następnie, od 01.01.1990r., jako członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej (okres zatrudnienia w ramach spółdzielczej umowy o pracę 1 rok i 8 m-cy).

Dowód: częściowo zeznania wnioskodawcy J. N. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 13 marca 2015 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-38) 00:03:33-00:09:00 oraz 00:45:38-01:01:00, częściowo zeznania świadka K. S. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 13 marca 2015 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-38) 00:30:07-00:42:20, świadectwo pracy z 13.08.1991r. w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w S. w R. Z. (...)w D., pismo z 15.01.1991r. w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w S. w R. Z. (...) w D., deklaracja z 16.07.1990r. w S. w R. Z. (...)w D., angaże w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w S. w R. Z. (...)w D., podanie z 09.01.1989r. w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w S. w R. Z. (...) w D., umowa o pracę w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w S. w R. Z. (...)w D., zakres czynności w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w S. w R. Z. (...) w D., zaświadczenie o pracy i dochodach ubezpieczonego spółdzielcy w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) dot. kapitału początkowego k.-12.

W dniu 31.10.2014 roku J. N. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z wnioskiem o przyznanie emerytury.

Dowód: wniosek o emeryturę w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-1-8.

W trakcie toczącego się postępowania emerytalnego J. N. na dzień 1 stycznia 1999 roku wykazał uwzględnione przez organ rentowy 28 lat, 9 miesięcy i 14 dni okresów składkowych, w tym 5 lat, 8 miesięcy i 16 dni pracy w szczególnych warunkach (od 16.10.1992r. do 30.06.1998r.) na stanowisku pomoc palacza i palacz c.o. w (...) Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w R..

Dowód: karta przebiegu zatrudnienia w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-31, decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 24 grudnia 2014 roku znak: (...) w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-32.

Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 24 grudnia 2014 roku znak: (...) J. N. odmówiono przyznania emerytury na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.) i ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j.: Dz. U. z 2013 roku, poz. 1440 ze zm.). W uzasadnieniu wskazano, iż wnioskodawca na dzień 01.01.1999r. udowodnił 5 lat, 8 miesięcy i 16 dni pracy w szczególnych warunkach, wobec wymaganych 15 lat.

Dowód: decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 24 grudnia 2014 roku znak: (...) w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-32.

J. N. nie jest członkiem OFE.

Dowód: wniosek o emeryturę w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-1-8.

Sąd zważył, co następuje:

Powyżej ustalony stan faktyczny Sąd oparł na materiale dowodowym zgromadzonym w trakcie trwania postępowania i ujawnionym na rozprawie, przede wszystkim w postaci dokumentów zebranych w aktach organu rentowego nr (...), aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w S. (1) w R. z siedzibą w N. i aktach osobowych wnioskodawcy dotyczących jego zatrudnienia w S. w R. Z. (...) w D.. Przedmiotowy materiał Sąd uznał za rzetelny i wiarygodny. Strony bowiem w trakcie postępowania nie kwestionowały jego prawdziwości, a jedynie odmiennie go interpretowały oraz wyprowadzały z niego odmienne konkluzje o charakterze tak faktycznym jak i jurydycznym. Tym samym należy skonstatować, iż brak jest przesłanek by odmówić przymiotu wiarygodności dokumentom zgromadzonym w aktach organu rentowego nr (...), aktach osobowych wnioskodawcy dotyczących jego zatrudnienia w S. (1) w R. z siedzibą w N. i aktach osobowych wnioskodawcy dotyczących jego zatrudnienia w S. w R. Z. (...)w D.. W konsekwencji przedmiotowy materiał dowodowy pozwolił dokonać w znacznym zakresie rekonstrukcji stanu faktycznego w niniejszej sprawie.

Sąd nadał również przymiot wiarygodności zeznaniom świadków J. P. i K. S. oraz wnioskodawcy w tym zakresie w jakim są one zgodne i zbieżne, a nadto w takim zakresie w jakim są one skorelowane ze zgromadzonymi wiarygodnymi dokumentami osobowymi. Trzeba tu zaznaczyć, że treść złożonych przez świadków i wnioskodawcę zeznań z których płynie wniosek, że J. N. po roku 1979 pracował tylko jako traktorzysta i kombajnista nie znajduje odzwierciedlenia w zachowanych aktach pracowniczych wnioskodawcy. Po dokładnej analizie tych dokumentów Sąd uznał, iż nie można uznać, iż wnioskodawca wykonywał w przedmiotowym okresie pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej jako: ustawa emerytalna) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (dalej jako: rozporządzenie).

W związku z tym Sąd podzielił stanowisko organu rentowego wyrażone w zaskarżonej opinii, zgodnie z którym wnioskodawcy nie należy się wcześniejsza emerytura, o której mowa w art. 184 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity z dnia 15 października 2013 roku Dz. U. z 2013 roku, poz. 1440 ze zm.) oraz w zw. z § 4 ust.1 pkt 1 i 3 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.).

Zgodnie z powołanymi przepisami ustawy emerytalnej ubezpieczonemu mężczyźnie urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli na dzień 1 stycznia 1999 roku wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, stanowiącym załącznik do powołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów w wymiarze co najmniej 15 lat oraz osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat, a także nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Z kolei § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stanowi, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 22 stycznia 2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009, nr 5-6, poz. 75, z 6 grudnia 2007 r., III UK 66/07, z 4 października 2007 r., I UK 111/07, z 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008, nr 21 - 22, poz. 329, z 14 września 2007 r., III UK 27/07, OSNP 2008, nr 21 - 22, poz. 325).

W oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, w tym przede wszystkim zeznania świadków i zeznania wnioskodawcy oraz dokumenty zebrane w aktach organu rentowego nr (...), aktach osobowych wnioskodawcy dotyczących jego zatrudnienia wS. (1)w R. z siedzibą w N. i aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w S. w R. Z. (...)w D., Sąd Okręgowy ustalił, że do wymaganego okresu pracy w warunkach szczególnych należy zaliczyć okres pracy na stanowisku kierowcy ciągnika i kombajnisty od 1.11.1979r. do 10.12.1985r. wS. (1) w N. Filia w P. co stanowi 6 lat 1 m-c i 9 dni oraz okres pracy w S. w R. Z. (...)w D. także na stanowisku kierowcy ciągnika, co stanowi 3 lata 1 m-c i 5 dni.

Zdaniem Sądu, wbrew stanowisku organu rentowego wnioskodawcy przy ustalaniu uprawnień do emerytury w obniżonym wieku należy uznać w/w okresy zatrudnienia jako wykonywanie pracy w szczególnych warunkach na stanowisku kierowcy ciągnika wymienionym w wykazie A dział VIII poz.3 stanowiącego załącznik do rozporządzenia RM z 7.02.1983r. oraz wykazie A, dział VIII poz. 3 pkt 1 stanowiącego załącznik do uchwały nr (...) Zarządu (...) z dnia 25.07.1983r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy spółdzielczości rolniczej. Z wiarygodnego materiału dowodowego wynika bowiem, że wykonywał on wówczas prace traktorzysty i kombajnisty, a sporadycznie jedynie, w razie takiej konieczności wykonywał też naprawcze. W tym miejscu należy dodać, iż wykonywanie pracy - niezależnie od jej rodzaju - nigdy nie trwa faktycznie, efektywnie "pełnych" 8 godzin. Pracownik ma zawsze przerwy w pracy (choćby przerwę śniadaniową albo przerwę na chwilowy wypoczynek, na czynności fizjologiczne i higieniczne, "na papierosa" itd.). Czasem pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze nie jest czas, w którym praca ta jest efektywnie rzeczywiście wykonywana, lecz czas, w którym pracownik pozostaje w gotowości do świadczenia na rzecz pracodawcy pracy tego rodzaju. W rozpoznawanej sprawie kwestią wymagającą oceny nie było jednak to, ile godzin J. N. efektywnie świadczył pracę traktorzysty, ale o to, czy rodzaj świadczonej przez niego pracy odpowiadał definicji (istocie) pracy wykonywanej na stanowisku kierowcy ciągnika. Doniosły był zatem zakres powierzonych mu obowiązków.

Reasumując, w ocenie Sądu, wnioskodawca wykazał w postępowaniu jurysdykcyjnym wiarygodnymi środkami dowodowymi w postaci dokumentów uzupełnionych zeznaniami świadków i własnymi ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95), iż w ramach swojego zatrudnienia w S. (1) w R. z siedzibą w N. oraz w S. w R. Z. (...) D. pracował w szczególnych warunkach, tj. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy pracach wskazanych w wykazie A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Jednakże udowodniony przez J. N. okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach jest krótszy niż przewidziany w przepisie § 4 rozporządzenia (czyli 15 lat). Łącznie bowiem z uznanym przez organ rentowy okresem pracy w szczególnych warunkach w ilości 5 lat, 8 miesięcy i 16 dni pracy (od 16.10.1992r. do 30.06.1998r.) na stanowisku pomoc palacza i palacz c.o. w (...)Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w R., wynosi on tylko 14 lat 11 m-cy.

Ponadto trzeba dodać, iż na podstawie zeznań wnioskodawcy, a także zaświadczenia o pracy i dochodach ubezpieczonego spółdzielcy (zaświadczenie o pracy i dochodach ubezpieczonego spółdzielcy w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) dot. kapitału początkowego k.-12) oraz świadectwa pracy z 13.08.1991r. (w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w S. w R. Z. (...) w D.) ustalono, że w okresie od 13.12.1985r. do 31.08.1991r. J. N. zatrudniony był w S. w R. Z. (...) w D., początkowo w ramach stosunku pracy na podstawie umowy o pracę jako pracownik, a następnie, od 01.01.1990r., jako członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej. W tym kontekście należy pamiętać, iż w myśl rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze prawo do wcześniejszej emerytury przysługuje pracownikom, tj. osobom pozostającym w stosunku pracy. Odnosząc się do wykładni charakteru prawnego wykonywanej pracy w ramach członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej należy stwierdzić, iż jest ona jednoznacznie ustalona w orzecznictwie, albowiem Sąd Najwyższy w tej kwestii wypowiedział się w uchwale z dnia 29 stycznia 1992 roku w sprawie II UZP 25/91 (OSN 1992/6/111) przesądzając, że stosunek członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej jest w całości stosunkiem cywilnoprawnym i nie mają do niego zastosowania przepisy powszechnego prawa pracy.

Mając na uwadze powyższe należy skonstatować, iż cały okres zatrudnienia wnioskodawcy w S. w R. Z. (...)w D. jako członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej nie może być dodany do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Przedstawiona wyżej argumentacja prowadzi do wniosku, iż J. N. nie spełnił wszystkich niezbędnych warunków do przyznania mu wcześniejszej emerytury, o której mowa w art. 184 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz w zw. z § 4 ust.1 pkt 1 i 3 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze - wnioskodawca nie udowodnił wymaganego okresu 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze obniżającego wiek emerytalny.

Mając na uwadze powyższe rozważania, uznając decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 24 grudnia 2014 roku znak: (...) za pozbawioną wad tak faktycznych jak i prawnych, na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 1 kpc orzeczono jak w sentencji uzasadnianego wyroku. Nie stwierdzono bowiem żadnych podstaw do uwzględnienia odwołania wnioskodawcy.