Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Włocławku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lipca 2013r.

Sąd Okręgowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodnicząca: SSO Hanna Wujkowska

Protokolant: sekr. sądowy Violetta Wysocka Adryan

po rozpoznaniu w dniu 08 lipca 2013r. we Włocławku na rozprawie

sprawy M. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania M. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 26 marca 2013r. znak: (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 371/13

UZASADNIENIE

W dniu 15 kwietnia 2013 roku wnioskodawca M. M.wniósł, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.Inspektorat we W., do Sądu Okręgowego we Włocławku IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 26 marca 2013 roku znak: (...) odmawiającej przyznania emerytury.

W uzasadnieniu odwołania wnioskodawca wskazał, iż w okresie od 09.05.1974r. do 19.11.1991r. pracował w Przedsiębiorstwie (...) we W. jako kierowca samochodu ciężarowego o masie pow. 4,5 tony, tj. w warunkach szczególnych.

Organ rentowy podtrzymał całkowicie zaskarżoną decyzję oraz wniósł o oddalenie odwołania.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. w odpowiedzi na odwołanie podniósł, że wnioskodawca na dzień 01.01.1999 r. udowodnił 27 lat, 5 miesięcy i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 7 lat, 1 miesiąc i 9 dni pracy w warunkach
szczególnych, wobec wymaganych 15 lat. Wnioskodawca nie przystąpił do OFE.
Organ rentowy do pracy w warunkach szczególnych uznał okres od 22.11.1991 r. do 31.12.1998 r. na podstawie świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Wnioskodawca nie złożył innych świadectw pracy w warunkach szczególnych. Ze zwykłego świadectwa pracy wnioskodawcy wynika ogólnie, że w okresie od 9.05.1974 r. do 19.11.1991 r. był on w tym czasie zatrudniony na stanowisku kierowcy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca M. M.urodził się w dniu (...).

Dowód: wniosek w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-1-3.

W okresie od 09.05.1974r. do 19.11.1991r. M. M.zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...)we W.na stanowisku kierowcy. Wykonywał on wówczas prace kierowcy samochodu ciężarowego o masie powyżej 3,5 tony oraz poniżej 3,5 tony (rozwoził pieczywo i pracowników do rozwozu pieczywa N., jeździł Ż., osobowym R.). M. M.wykonywał nadto czynności spedytora i konwojenta – odpowiadał za pojazd, za załadunek i wyładunek, za towar a nadto pracował także przy rozładunku wagonów.

Dowód: częściowo zeznania wnioskodawcy M. M. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 13 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-26) 00:55:30-01:01:50 oraz na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 8 lipca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-32) 00:04:37-00:22:00, częściowo zeznania świadka R. Ł. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 13 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-26) 00:55:30-01:01:50, częściowo zeznania świadka J. D. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 13 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-26) 00:22:59-00:33:20, częściowo zeznania świadka J. S. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 13 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-26) 00:35:02-00:43:10, częściowo zeznania świadka S. K. na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 13 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-26) 00:45:17-00:51:15, karty wynagrodzeń w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W., zaświadczenie z dnia 04.04.2013r. w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W., zaświadczenie z dnia 28.03.2003r. w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W., skierowanie do pracy w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W., kwestionariusz osobowy w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W., pismo z dnia 16.12.1977r. w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W., karta obiegowa zmiany w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W., angaże w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W., zaświadczenia w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W., podanie z dnia 16.07.1981r. w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W., świadectwa lekarskie w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W., zakresy czynności w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W., świadectwo pracy z dnia 19.11.1991r. w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W..

W dniu 6 marca 2013 roku M. M. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z wnioskiem o przyznanie emerytury.

Dowód: wniosek w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-1-3.

W trakcie toczącego się postępowania emerytalnego M. M. na dzień 1 stycznia 1999 roku wykazał uwzględnione przez organ rentowy 27 lat, 5 miesięcy i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 7 lat, 1 miesiąc i 9 dni okresów pracy w warunkach szczególnych.

Dowód: decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 26 marca 2013 roku znak: (...) w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...)k.-18, świadectwo pracy k. 12 akt organu rentowego oraz k. 3 i 7 akt kapitału początkowego, zaświadczenie k. 9 i 25 akt organu rentowego

Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 26 marca 2013 roku znak: (...) M. M.odmówiono przyznania emerytury na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnych charakterze (Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.) oraz ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j.: Dz. U. z 2009 roku Nr 153, poz. 1227). W uzasadnieniu wskazano, iż na dzień 01.01.1999r. udowodnił wnioskodawca wymagany staż ogólny oraz 7 lat, 1 miesiąc i 9 dni okresów pracy w warunkach szczególnych, wobec wymaganych 15 lat

Dowód: decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 26 marca 2013 roku znak: (...) w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...)k.-18.

M. M. nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Dowód: wniosek w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-1-3.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity z dnia 26 sierpnia 2009 roku Dz. U. Nr 153, poz. 1227) oraz w zw. z § 4 ust.1 pkt 1 i 3 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 z późn. zm. ubezpieczonemu mężczyźnie urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli na dzień 1 stycznia 1999 roku wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, stanowiącym załącznik do powołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów w wymiarze co najmniej 15 lat oraz osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat, a także nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W tym zakresie spornym pozostawało jedynie legitymowanie się przez wnioskodawcę wymaganym okresem pracy w szczególnych warunkach. W świetle bowiem zgromadzonych w aktach organu rentowego niekwestionowanych przez strony dokumentów nie budziło wątpliwości – pozostając przy tym bezspornym miedzy stronami – iż na dzień 1 stycznia 1999r wnioskodawca posiadał staż ubezpieczeniowy przekraczający wymagane 25 lat i nie przystąpił do OFE. Wobec przedstawionych dokumentów nie budziło także wątpliwości, iż w okresie od 22.11.1991 r. do 31.12.1998 r tj. przez 7 lat, 1 miesiąc i 9 dni wykonywał on pracę wykonywana w warunkach szczególnych (przepompowywanie i dystrybucja ropy naftowej i jej przetworów). Odnośnie pozostałego okresu pracy – wskazywanego przez wnioskodawcę jako wykonywaną w warunkach szczególnych - ustalony stan faktyczny Sąd oparł przede wszystkim na materiale w postaci dokumentów zebranych w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) i w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W.. Przedmiotowy materiał Sąd uznał za rzetelny i wiarygodny. Dokument te nie zostały przez żadną ze stron podważone jakimikolwiek innymi dowodami. Strony w trakcie postępowania nie kwestionowały jego prawdziwości, a jedynie odmiennie go interpretowały oraz wyprowadzały z niego odmienne wniosku o charakterze tak faktycznym jak i prawnym. Tym samym brak jest przesłanek by odmówić przymiotu wiarygodności dokumentom zgromadzonym w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) i w aktach osobowych wnioskodawcy dot. jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W.. W konsekwencji przedmiotowy materiał dowodowy pozwolił dokonać w znacznym zakresie rekonstrukcji stanu faktycznego w niniejszej sprawie.

Dokonując oceny pracy ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie (...) we W. Sąd miał na uwadze okoliczność, że w szeregu dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w przedmiotowym zakładzie pracy wskazano ,,kierowca” jako jego stanowisko pracy, bez wskazania czy kierowanym przez niego w ramach obowiązków pracowniczych pojazdem był samochód ciężarowy powyżej 3,5 tony. Wobec powyższego dalsze postępowanie dowodowe miało na celu ustalenia rzeczywistego charakteru pracy wnioskodawcy w spornym czasokresie.

W ramach tegoż postępowania Sąd uznał za częściowo wiarygodne zeznania wnioskodawcy oraz świadków R. Ł., J. D., J. S. i S. K. - w zakresie w jakim znajdują one potwierdzenie w treści wskazanych dokumentów. Zdaniem bowiem Sądu – w kontekście upływu znacznego okresu czasu dokumenty pochodzące z okresu jakiego dotyczą pełniej i w sposób nie zaburzony naturalnymi procesami odnoszącymi się do zapamiętywania i odtwarzania zdarzeń po tak długim okresie – tym bardziej gdy zdarzenia te nie dotyczą bezpośrednio osoby zeznającej- odtwarzają objęte nimi fakty. Stąd też Sąd uznał, iż powołane zeznania nie mogą stanowić podstawy jednoznacznych ustaleń faktycznych - w części w jakiej nie znajdując one potwierdzenia a tym bardziej pozostają w sprzeczności z treścią zgromadzonych dokumentów. Podkreślić przy tym należy, iż w zakresie odnoszącym się zarówno do charakteru pojazdów jakimi kierował wnioskodawca w ramach zatrudnienia jak i pozostałych wykonywanych przez niego czynności zeznania świadków i samego wnioskodawcy nie w pełni korespondują ze sobą co również nie pozostaje bez znaczenia dla oceny ich wiarygodności. Sam bowiem wnioskodawca – wbrew twierdzeniom świadków – przyznał, iż poza kierowaniem samochodami wykonywał także inne czynności, w tym również nie związane z transportem samochodowym. Okoliczność ta znajduje zaś potwierdzenie w treści dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych wnioskodawcy określających wysokość wynagrodzenia za poszczególne czynności wykonywane przez pracownika.

Wobec powyższego stwierdzić należy, iż brak jest podstaw do ustalenia, że okresie od 09.05.1974r. do 19.11.1991r. wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracę w szczególnych warunkach. Z uznanego za wiarygodny materiału dowodowego wynika bowiem, że wykonywał on wprawdzie wówczas prace kierowcy samochodu ciężarowego o masie powyżej 3,5 tony, ale także jednocześnie, w ramach podstawowego wymiaru czasu pracy, wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego o masie poniżej 3,5 tony (rozwoził pieczywo i pracowników do rozwozu pieczywa Nysą, jeździł Żukiem, osobowym Roburem). M. M.wykonywał nadto czynności spedytora i konwojenta – odpowiadał za pojazd, za załadunek i wyładunek, za towar a nadto pracował przy rozładunku wagonów – co związane było z ustaleniem odrębnego wynagrodzenia za wskazane czynności. Tym samym nie można przyjąć by wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy kierowcy samochodu ciężarowego o masie powyżej 3,5 tony (a tylko takie ustalenie oznaczałoby, że jego praca była wykonywana w szczególnych warunkach). Wskazać Jak już bowiem zaznaczono § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stanowi, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 22 stycznia 2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009, nr 5-6, poz. 75, z 6 grudnia 2007 r., III UK 66/07, z 4 października 2007 r., I UK 111/07, z 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008, nr 21 - 22, poz. 329, z 14 września 2007 r., III UK 27/07, OSNP 2008, nr 21 - 22, poz. 325). Stąd też tylko okresy wykonywania zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy wypełniają weryfikowalne kryterium uznania pracy o cechach znacznej szkodliwości dla zdrowia lub znacznego stopnia uciążliwości, lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Taki sam warunek odnosi się do wymagania stałego wykonywania takich prac, co oznacza, że krótsze dobowo (nie w pełnym wymiarze obowiązującego czasu pracy na danym stanowisku) lub periodyczne, a nie stałe świadczenie pracy wyklucza dopuszczalność uznania pracy za świadczoną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskutek niespełnienia warunku stałej znacznej szkodliwości dla zdrowia lub stałego znacznego stopnia uciążliwości wykonywanego zatrudnienia ( vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2008 roku, II UK 133/08).

Wskazać przy tym należy, iż sąd w postępowaniu cywilnym orzeka na podstawie zgromadzonego w wyniku inicjatywy stron procesowych materiału dowodowego. Obowiązek udowodnienia okoliczności z których strona wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne wypływa wprost z art. 6 kc. Zgodnie z tym przepisem to na wnioskodawcy spoczywał ciężar dowodu w zakresie ewentualnego dowodzenia charakteru jego pracy w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W. jako pracy w szczególnych warunkach. Przenosząc wyrażony w art. 6 kc, tradycyjnie zaliczany do instytucji prawa materialnego obowiązek dowodzenia powoływanych przez stronę okoliczności na grunt prawnoprocesowy wskazać należy, że koresponduje on z wyrażoną w art. 232 kpc zasadą inicjatywy procesowej stron. Zgodnie bowiem z treścią przywołanego przepisu o proceduralnym charakterze strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Literalna wykładnia omawianego przepisu, jak również jednolite poglądy wyrażane przez doktrynę i orzecznictwo nie pozostawiają wątpliwości, że to strony są „gospodarzami” postępowania, a dopuszczenie przez sąd z urzędu dowodu nie wskazanego przez stronę może nastąpić jedynie w wypadkach wyjątkowych i dotyczy sytuacji, w której pomimo aktywności stron w procesie nie jest możliwe wyjaśnienie wszystkich okoliczności koniecznych do rozstrzygnięcia sprawy. W żadnym zaś razie przepis art. 232 kpc nie może być wykorzystywany jako sposób na przerzucenie na sąd obowiązków, które ciążą na stronie i które służą jej interesom. Dla poparcia przedstawionego powyżej stanowiska wskazać należy, że w orzeczeniu z dnia 7 listopada 1997 roku [III CKN 244/97, OSNC 1998, nr 3, poz. 52] Sąd Najwyższy stwierdził, że możliwość dopuszczenia przez sąd dowodu nie wskazanego przez strony nie oznacza, ze sąd obowiązany jest zastąpić własnym działaniem bezczynność strony, a skorzystanie przez sąd za swojego uprawnienia do podjęcia inicjatywy dowodowej jest możliwe jedynie w szczególnych sytuacjach procesowych o wyjątkowym charakterze. Z taką jednak sytuacją nie mamy do czynienia w przedmiotowym postępowaniu.

Reasumując, w ocenie sądu wnioskodawca nie wykazał, iż w ramach swojego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) we W. pracował w szczególnych warunkach, tj. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy pracach wskazanych w wykazie A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze - Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 na stanowisku wskazanym w wykazie A stanowiącym załącznik odpowiedniego zarządzenia resortowego

Przedstawiona wyżej argumentacja prowadzi do wniosku, iż wnioskodawca nie spełnił wszystkich niezbędnych warunków do przyznania mu wcześniejszej emerytury, o której mowa w art. 184 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity z dnia 26 sierpnia 2009 roku Dz. U. Nr 153, poz. 1227) oraz w zw. z § 4 ust.1 pkt 1 i 3 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.) - wnioskodawca nie udowodnił wymaganego okresu 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze obniżającego wiek emerytalny.

Na marginesie należy dodać, iż wnioskodawcy nie należy się również emerytura na ogólnych zasadach, o których mowa w art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity z dnia 26 sierpnia 2009 roku Dz. U. Nr 153, poz. 1227) gdyż zgodnie z nim emerytura na zasadach określonych w tym przepisie przysługuje mężczyźnie, który osiągnął wiek emerytalny wynoszący co najmniej 65 lat. Wnioskodawca urodził się w dniu (...)roku, a zatem nie spełnia wymogu posiadania określonego wieku emerytalnego.

Mając na uwadze powyższe rozważania, uznając decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 26 marca 2013 roku znak: (...) za pozbawioną wad tak faktycznych jak i prawnych, na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 1 kpc orzeczono jak w sentencji uzasadnianego wyroku. Nie stwierdzono bowiem żadnych podstaw do uwzględnienia odwołania wnioskodawcy.